Wpływ więzi rodzinnych na funkcjonowanie rodziny cz.1

1

Wstęp

Prowadząc zajęcia ze studentami podczas jednego z ćwiczeń poprosiłam, aby wypisali na kartkach: co jest dla nich najważniejsze w życiu? Nie trzeba bardzo się zastanawiać, aby domyślić się, że wszyscy na pierwszym miejscu bez najmniejszego zastanowienia wpisali rodzinę. Dużo dłużej udzielali odpowiedzi na kolejne pytanie, kiedy prosiłam, aby wskazali, co w ostatnim tygodniu zrobili dla swojej rodziny poza codziennymi obowiązkami. I właśnie to proste ćwiczenie pokazuje paradoksalnie, że z jednej strony rodzina jest dla nas najważniejsza a z drugiej, że niewiele mamy dla niej czasu. „przecież jest; staram się wykonywać podstawowe obowiązki; trudno pogodzić wszystkie role; najważniejsze, że zapewniam byt itd., itd., te przykładowe wypowiedzi pokazują jak bardzo chcemy usprawiedliwić brak czasu, zaangażowania i bycia z rodziną, dla rodziny i w rodzinie. A być może ma to związek z barkiem więzi lub ich rozluźnieniem?

Rola więzi w rodzinie

O tym jak ważna jest rodzina dowodzili w swych dziełach filozofowie, Arystoteles twierdził, że pełni ona najważniejszą rolę dla społeczeństwa. Liczne badania nie tylko potwierdzały, wagę rodziny, ale i pogłębiały o niej wiedzę, co pozwoliło na określenie jej funkcji uwzględniając perspektywę jednostki i społeczeństwa. Zarówno filozofowie jaki i socjolodzy, pedagodzy, psycholodzy zwracają uwagę jak fundamentalną rolę pełni rodzina w kształtowaniu postaw, nawyków i wartości swoich członków jednocześnie podkreślając niepokój o jej trwałość, czyhające zagrożenia czy coraz częściej o nieustanne kryzysy jakie przechodzi rodzina. Analizując piśmiennictwo, w tym zakresie wyraźnie dostrzega się, że ta tendencja i niepokój nie jest przypisany tylko współczesnym pokoleniom. W latach 40- ubiegłego stulecia swój lęk o rodzinę wyraził Carle Zimmerman ukazując związki między powstawaniem i upadkiem różnych typów rodzin a jej wpływem na powstawanie i schyłek cywilizacji. Analiza struktury rodzin począwszy od plemion i klanów poprzez wielopokoleniowe rodziny nuklearne aż po małe, bardzo często rozbite rodziny pozwoliła autorowi na wskazanie konsekwencji każdego typu rodzin dla codziennego życia, prawa, wartości, dzietności, religii i w konsekwencji dla losów samej cywilizacji [C.C. Zimmerman, J. Kurth]. Oczywiście można dziś toczyć polemiki, czy rozwój cywilizacji doprowadza do kryzysu rodziny, czy coraz większa świadomość i wiedza jednostek a być może to rodzina jest sternikiem zmian cywilizacyjnych.

2

Współcześnie rodzina jest przedmiotem badań wielu dyscyplin naukowych, które pozwalają nakreślić obraz rodziny jako wypadkową wielowiekowego oddziaływania struktur społeczno-ekonomicznych oraz tradycji religijno-moralnych i obyczajowych. Na przestrzeni wieków rodzina uległa wielu przeobrażeniom i jest to naturalny proces związany z rozwojem. Czy współczesną rodzinę łączą jeszcze jakieś więzi? Jakie to są więzi? Czy mają one wpływ na jej funkcjonowanie w społeczeństwie? Na te i wiele innych pytań w tym zakresie szukamy dziś odpowiedzi. Zakończenie To od nas samych w dużej mierze zależy czy nasza rodzina będzie oparta na mocnych więziach dając wszystkim jej członkom poczucie bezpieczeństwa, czy znajdą w niej zrozumienie, wzajemny szacunek i miłość. Choć zmiany cywilizacyjne oraz aspekty osobowe nam tego nie ułatwiają warto podejmować działania, które będą sprzyjać budowaniu relacji i nierozerwalnych więzi. Ważne jest abyśmy wspólnie w rodzinie celebrowali rytuały, budowali dobre nawyki takie jak: przygotowanie i spożywanie wspólnych posiłków, wspólne rozmowy nawet na trudne tematy, pielęgnowanie uroczystości, świąt urodzin, rozwijanie wspólnych pasji i zainteresowań. Ważne jest abyśmy znaleźli czas na bycie razem. W artykule „ Wpływ więzi rodzinnych na funkcjonowanie rodziny cz.2” zostaną przedstawione typologie więzi.

dr Katarzyna Delikowska – Prezes Fundacji Amicus Cordis, wieloletni wykładowca i szkoleniowiec

Bibliografia:
Bieńko M. (2006). Nieznośna lekkość więzi w sferze bliskich kontaktów międzyludzkich. „Socie- tas/Communitas” nr 1. Budzyńska E., 1998: Ciągłość
Budzyńska E. (2015). Rodzinne więzi: dane, zadane, odrzucane? Socjologiczne refleksje nad przemianami rodziny współczesnej. [W]: U. Swadźba, B. Pactwa, M. Żak (red.), "Praca - więź - integracja: wyzwania w życiu jednostki i społeczeństwa: monografia poświęcona pamięci prof. zw. dr. hab. Władysława Jachera. T. 2, Wartości i więzi społeczne" (S. 47-59). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Gałęska U. (2015), Przeobrażenia więzi rodzinno-społecznych w rodzinie XXI wieku. Wychowanie w Rodzinie t.: XI (1/2015) s. 27-41.
Grodzka D. (1984), Więź rodzinna na tle innych więzi społecznych, Studia Socjologiczne nr 4.
Pilch T. Lepalczyk I. (1995), Pedagogika społeczna, Warszawa: Wydawnictwo akademickie Żak.
Tyszka Z. (2003). Rodzina e współczesnym świecie. Poznań: Wydawnictwo PWN. Zimmerman C.C, Kurth J. (2008). Family and Civilization, Washington Regnery Gateway.